Co tam panie w 2017 roku, czyli podsumowanie filmowo-książkowe

Koniec roku. Czas na małe podsumowania.

„Cierpienie jest istotą całego życia i jest z nim nierozłączne”, czyli wszystko będzie niedobrze

Napisanie biografii nie jest zadaniem łatwym. Zainteresowanie czytelnika losami jednej osoby jest wymagającym dużych nakładów pracy przedsięwzięciem. Są biografie, które nużą od początku do końca. Są takie, które można pochłonąć za jednym zamachem. Są takie, które nie wnoszą kompletnie nic i takie, które dają całkowicie odmienny obraz człowieka, który wydawał się poznany na wskroś. Przeczytana przeze mnie biografia Arthura Schopenhauera nie jest ani jednym ani drugim. Jest przeciętna.

„Jest nacjonalistą, a to wcale nie oznacza tego samego, co bycie patriotą”, czyli dwadzieścia lekcji o tyranii

Historia jest wieczna czy historia lubi się powtarzać? Czy zdajemy sobie sprawę, w jakim momencie historii żyjemy? Czy jesteśmy w stanie wyciągnąć wnioski i domyślić się, w jakim kierunku zmierzamy lub w jakim kierunku próbują nas zepchnąć głównodowodzący? Młodym ludziom, którzy nie poznali nigdy nawet chwili grozy wojny, bardzo trudno jest pojąć, co oznaczają okrzyki, które tak chętnie skandują na wiecach, marszach. Z kolei tym bezczynnym trudno jest sobie wyobrazić, że brak reakcji i zapobiegania jest współudziałem w zbliżaniu się do przepaści. Czy można jakoś odwrócić trend radykalizacji i dążenia do niszczenia siebie nawzajem? Jak napisał Timothy Snyder: „Wyrzuć więc z pokoju ekrany i otocz się książkami” – jeżeli to się zrobi, to może uda się społeczeństwo nauczyć samoświadomości i odpowiedzialności za swoje słowa i czyny.

„Studia nad człowiekiem trzeba zaczynać od początku, od krajania trupów”, czyli refleksji Boya garść

Halo? Halo? Czy jest z nami współczesny Boy? Gdzie schował się Tadeusz Boy-Żeleński społeczeństwa polskiego AD 2017? Jeżeli jesteś, wychodź z ukrycia, bo Ciebie potrzebujemy. Jeżeli nie ma takiej osoby, to chyba niestety przepadliśmy i jesteśmy na straconej pozycji. Z drugiej strony, w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Boya mieli i nic z tym nie chcieli zrobić, a teraz te naleciałości nic-nie-robienia nam zostały i musimy się z tym męczyć.

„Popatrz, jakiś ptak załatwia się nad głowami szwabów...”, czyli jak opowiedzieć dziecku o wojnie

Czy można dziecko oswoić z wojną? Czy można dziecko przygotować na śmierć rodzica? Czy można dziecko oswoić i przygotować na śmierć rodzica na wojnie, w której bierze udział? Ta książka nie odpowie na te pytania, ale na pewno spróbuje zrobić to, na co nie ma dobrej recepty. „Zapiski żołnierza” pokazują, że można się starać wprowadzić kilkuletnią osobę w tematy tak brutalne jak wojna i tak nieuniknione jak śmierć.

„Każda nasza działalność stanowi akt polityczny!”, czyli co łączy Europę XXI wieku z Ludową Republiką Konga z przełomu lat 60. i 70. XX wieku

Co my wiemy o Afryce? Co nas – Europejczyków, może w ogóle obchodzić Afryka? Przecież to zupełnie inny kontynent, inna kultura, nawet, o zgrozo, często inny kolor skóry, wyznanie czy układy społeczne. A historia jednego z państw afrykańskich i to historia gospodarczo-polityczna? Toż to nie jest możliwe, żeby taka książka wpadła w nasze ręce. A jednak. A jednak taka książka powstała, wpadła w ręce i co ciekawe, pomimo natłoku zdarzeń, została przeczytana. Wniosek numer jeden: niby czytasz o Ludowej Republice Konga z przełomu lat 60. i 70. XX wieku, a jakbyś czytał o państwie europejskim z roku 2017.

„Tamte spory zaczęli politycy, a dziennikarze bardzo szybko się dostosowali”, czyli jaka jest różnica między lewakiem a prawakiem

Każdy ma jakieś poglądy. Poglądy na sprawy gospodarcze, religijne, obronności, społeczne itd. Czasami są one jaskrawe a czasami dąży się w nich do neutralności, której się jednak nigdy nie osiągnie, bo to wcale nie byłoby dobre. Problem pojawia się wtedy, kiedy swoje poglądy i opinie na dany temat mylimy z wiedzą o danym zagadnieniu. Problem pojawia się wtedy, kiedy nasze poglądy i opinie chcemy narzucić innym. Kiedy chcemy je narzucić krzykiem, strachem i agresją. Czy w Polsce i na świecie w ogóle mamy ten problem? Myślę, że odpowiedź jest bardziej niż oczywista. Ale, jak to mówią, to tylko moja opinia.

„W Suazi kobiety rozmawiają o gwałtach tak, jak Polki o pogodzie”, czyli spotkanie autorskie z Andrzejem Fidykiem i Aleksandrą Szarłat

Za mną kolejne spotkanie autorskie organizowane w ramach Dyskusyjnego Klubu Książki przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Bydgoszczy na Starym Rynku. Tym razem gośćmi byli Andrzej Fidyk i Aleksandra Szarłat. Pretekstem do rozmowy była niedawno wydana książka, której ci państwo byli autorami pt. „Świat Andrzeja Fidyka”.

„Zmuszali mnie, bym brał do ust ich członki”, czyli czym różnił się homoseksualista od heteroseksualisty w obozie koncentracyjnym

Śmierć, seks, homoseksualizm. Wojna, obozy koncentracyjne, seks męsko-męski za ochronę życia. Żyjemy w tak, z pozoru, nowoczesnych czasach, że nie powinno być żadnego tematu tabu. Oczywiście krygujemy się, że nie, ależ skąd, nie krępujemy się mówić o niczym. Nie krępujemy dopóki możemy tylko ślizgać się po temacie lub uzewnętrzniać swoje przemyślenia w gronie ścisłym i najbliższym. Nasza otwartość i brak ograniczeń jest tylko pozorny. Im szybciej zdamy sobie z tego sprawę, tym szybciej przestaniemy oszukiwać samych siebie i otoczenie. A zrozumieć to, mogą nam pomóc osoby, które mimo wszystko opowiedziały i poruszyły te tematy, których nie warto było, nie można było i wstydziło się poruszać. Zacznijmy się czuć mniej pewnie, bo takie osoby mogą nam uzmysłowić, że to czy jest to Austria po 1938 roku, czy Polska w roku 2017, myślenie poszczególnych grup pozostaje na tym samym poziomie. To wszystko odsłoni nam, jakże niezwykła pozycja na polskim rynku wydawniczym, czyli „Mężczyźni z różowym trójkątem” Heinza Hegera.

Nie zabili mu drugiego psa, czyli o filmie „John Wick 2”

John Wick. Myślę, że każdy kinoman, który interesuje się bieżącą kinematografią kojarzy przynajmniej to nazwisko, a niektórzy pewnie też oglądali film o tym tytule. Po pierwszej części, w której główny bohater, były seryjny morderca, grany przez Keanu Reevesa, rozwala wszystkich dookoła z powodu zabicia jego psa i kradzieży samochodu, po drugim rozdziale tego filmu (angielski tytuł filmu to „John Wick. Chapter 2”), można było spodziewać się czegoś równie niedorzecznego. Czy tym razem zabili mu kota? A może jednak to tylko chomik?

„Kobietom studia do niczego nie są potrzebne”, czyli o noblistce, emancypantce, emigrantce, żonie, matce, ateistce, kochance i patriotce w jednym – Marii Skłodowskiej-Curie

Tę książkę można czytać z dwóch perspektyw. Pierwsza – zna się biografię Marii Skłodowskiej-Curie dość dobrze. Druga – zna się tylko nazwisko Marii Skłodowskiej-Curie. Ja czytałam tę książkę z pozycji numer jeden. Wiedziałam dokładnie, jak będzie przebiegać fabuła. Jedyne czym autorka mogła wobec tego mnie zaskoczyć, to tym jak wygrała i na co położyła nacisk przy prezentowaniu poszczególnych bohaterów i ich motywacji. Czy to zrobiła Katarzyna Zyskowska-Iganaciak w książce „Zanim”? Moje odczucia są mieszane.

„La La Land”, czyli jednak nie można mieć wszystkiego

Follow my blog with Bloglovin

Pierwszy zwiastun „La La Land” Damiena Chazelle’a – „e tam, nie przepadam za musicalem aż tak, żeby szaleć i iść do kina na ten film”. Drugi zwiastun, nominacje, nagrody i utwór „City of Stars” – „nie mogę tego przegapić!”. To pokrótce paleta moich wstępnych odczuć, co do chyba najgłośniejszego w tym gorącym oscarowym sezonie filmu. Ale po seansie! Po seansie były potoki łez.

„Seks jest radością życia, a nie służbą bożą, ofiarnym stosem czy ponurym obowiązkiem”, czyli o „Sztuce kochania” Michaliny Wisłockiej

     Musimy powiedzieć to sobie od razu i na samym wstępie. Czytanie starych wydań „Sztuki kochania” Michaliny Wisłockiej bez posiadania merytorycznej wiedzy z opracowań współczesnych seksuologów bądź bez przypisów i komentarzy, którymi powinno być opatrzone każde wznowienie tej książki, może spowodować więcej szkody niż pożytku. W szczególności odnosi się to do osób młodszych, które nie mają jeszcze doświadczenia w materii seksu, a szukają rzetelnych poradników „jak to się robi?”. Należy o tym pamiętać w takich czasach jak obecne, gdzie nadal toczą się spory o to, czy antykoncepcja i aborcja powinny być dla kobiet dostępne i kto jest ofiarą a kto katem w przypadku gwałtu. Są to tematy niezwykle ważne, które wymagają pracy u podstaw, tak aby budować społeczeństwo, które bazuje na wzajemnym szacunku mężczyzny do kobiety i kobiety do mężczyzny.

„Seksualna krytyka budownictwa socjalistycznego”, czyli „Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej”

     Spieszyłam się bardzo. Bardziej niż mam w zwyczaju. Chciałam ją przeczytać przed premierą filmu. Jednak poległam. Nie dałam rady skończyć „Sztuki kochania” Michaliny Wisłockiej przed obejrzeniem filmu „Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej” Marii Sadowskiej. O tym dlaczego tak opornie mi to szło w innym wpisie. Dzisiaj o filmie, na który bardzo czekałam. Czekałam tak bardzo, że pierwszy raz w życiu udałam się na pokaz przedpremierowy. Dodatkową zachętą była obecność na tym pokazie twórców filmu m.in. Marii Sadowskiej, która jest reżyserką filmu, Magdaleny Boczarskiej, czyli tytułowej Wisłockiej oraz operatora Michała Sobocińskiego i producentów. O ile książka „Sztuka kochania” niestety mnie nie porywa, o tyle film mnie zadowala. Może nie w pełni, ale jednak daje mi pewną satysfakcję z jego obejrzenia i z tego, że w ogóle powstał.

„Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy”, czyli warto wrócić do teatru

     Jest sobota 21.01.2017 roku. W Waszyngtonie i innych stolicach świata odbywa się właśnie „Marsz kobiet”. Marsz kobiet przeciwko polityce, jak to powiedział jeden z naszych polityków – człowieka, który reprezentuje najlepsze wartości chrześcijańskie, czyli przeciwko polityce Donalda Trumpa. Nie ma lepszego dnia na pójście na spektakl w Teatrze Polskim w Bydgoszczy o nazwie „Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy”. Spektakl głośny, bardzo dobry i cholernie ważny. Nie mogłam wyobrazić sobie lepszego powrotu do teatru po 5-letniej przerwie niż to, co mnie dzisiaj spotkało.

„To grzech śmiertelny donosić na osoby duchowne”, czyli lepiej nie wierzyć w takiego Boga

     Są takie momenty w życiu, że człowiekowi odechciewa się żyć. Mówią wtedy do niego inni: „zobacz, przecież tamten i tamta mają gorzej od ciebie, więc o co ci chodzi?”. Tylko, czy krzywda innych ma być dla ciebie pocieszeniem. Jeśli tak masz, trudno, to twój problem. Ja mam zgoła inaczej. Każde cierpienie drugiej osoby ściąga mnie jeszcze niżej i jeszcze bardziej zataczam się w pesymizm. Każdy tekst Justyny Kopińskiej wpędza mnie w taki krąg pesymizmu i bezradności - to przede wszystkim, bezradności. Impulsem do przeczytania książki „Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie?” był reportaż, który ostatnio ukazał się w „Dużym Formacie” pt. „Zwiodło mnie, że to ksiądz” autorstwa tej samej dziennikarki. Temat sióstr boromeuszek był mi znany wcześniej, ale książka czekała na swoją kolej, aż nastąpiło pewne tąpnięcie, które do jej przeczytania mnie zmusiło.

„Synu, idź na psychologię, potem może jeszcze na historię, poucz się języków. Nie potrzebujesz papierów dziennikarskich”*, czyli reporterzy bez fikcji

     Tradycyjnie książka ta przeleżała u mnie kilka lat zanim się za nią zabrałam. Nie wiem dlaczego. Po prostu tak się dzieje. W przypadku tej pozycji stała ona na półce stanowczo za długo. Mowa tutaj o książce Agnieszki Wójcińskiej „Reporterzy bez fikcji”. Jest to zbiór wywiadów przeprowadzonych przez autorkę z polskimi reporterami, które w większości ukazały się w latach 2007-2009 na łamach miesięcznika studenckiego „PDF”. Są to rozmowy m.in. z Wojciechem Tochmanem, Wojciechem Jagielskim, Małgorzatą Szejnert, Małgorzatą Surmiak-Domańską, Angeliką Kuźniak itd.

„Troszczyła się o wszystkie jego procesy fizjologiczne z pasją”, czyli 16 milionów czopków w siatkówce oka Wielkiego Brata Czechosłowackiego

     Jestem na kiermaszu książki w mojej miejskiej bibliotece. Widzę książkę. Autor – Kundera. Myślę sobie: „znam, ale nigdy nic nie czytałam i na regałach też nie mam, więc biorę”. Dwa złote to nie majątek. Zakup był strzałem może nie w dziesiątkę, ale w mocną ósemkę na pewno. Chodzi o książkę Milana Kundery „Życie jest gdzie indziej”.

„Budownictwo miałem w dupie”, czyli Beksińskich portret potrójny lub podwójny z tłem

     Książka Magdaleny Grzebałkowskiej „Beksińscy. Portret podwójny” została przeze mnie kupiona niedługo po jej premierze. Jednak dopiero po dwóch latach, kiedy kupiłam drugi jej egzemplarz na prezent dla wielbiciela Tomka Beksińskiego, odkopałam swój i zaczęłam go czytać. Nie czytać. Pochłaniać.

Podsumowanie czytelnicze, filmowe i muzyczne roku 2016